تواناسازی کارکنان و توانمندسازی سازمان

کتاب تواناسازی کارکنان و توانمندسازی سازمان 



ارمغان توانمندسازی برای مدیران و کارکنان چیست؟ ... آیا توانمندسازی تلاش خالصانه
مدیریت برای مشارکت کارکنان است یا ترفندی است برای استثمار آنان؟


مقدمه مولف         7

پیشینه توانمندسازی            13

توانمندسازی و جنبه های مختلف مفهومی          18

تعاریفی برای توانا سازی کارکنان       22

چرا سازمان ها نیازمند کارکنان توانا هستند؟       24

انواع روش های تواناسازی کارکنان     25

تواناسازی کارکنان سه مرحله ای        25

ده روش عالی تواناسازی کارکنان        27

تواناسازی کارکنان، 7 کلید عملی         29

هفت کلید عملی برای موفقیت توانمندسازی        30

هفت روش عالی تواناسازی کارکنان و یا گروه    31

هفت گام اساسی دیگر برای تواناسازی کارکنان    32

هرم تواناسازی کارکنان(هری رومن)   34

توانمندسازی سازمانی چیست؟            43

روش های توانمندسازی سازمانی        44

روش اول توانمندسازی        44

روش دوم توانمندسازی(VIP)             45

روش سوم توانمندسازی       46

روش چهارم توانمندسازی سازمانی(کن بلانچارد)             52

توانمندسازی، حذف تفکرات سنتی       61

توانمندسازی، قابلیت های وظیفه ای     63

الزاماتی برای توانمندسازی   63

چه وقت اشتباه مجاز است     65

توانمندسازی آن چیزی است که انجام می دهید نه آنچه می گویید       66

سطوح توانمندسازی            69

چرا سازمان ها تمایل به اجرای فرآیند توانمندسازی دارند؟   71

مزایا و معایب تواناسازی کارکنان        73

معایب تواناسازی کارکنان     73

مزایای تواناسازی کارکنان    74

دو نمونه عینی از مزایای تواناسازی کارکنان      75

تجدیدنظر در توانمندسازی    79

رهبری جدید: از تفویض اختیار تا توانمندسازی   84

چرا توانمندسازی؟ 88

توانمندسازی یک فرآیند، نه یک رویداد             89

اعضای گروه را به پذیرش توانمندسازی ترغیب نمایید       89

به کارکنان آموزش دهید که مسئولیت و موفقیت مشترک است          90

توانمندسازی باید از مدیریت عالی سازمان شروع شود       90

مثال سناریویی      91

سفر توانمندسازی   93

توانمندی و قدرتمندی          101

در مورد کارکنان توانمند از چه نوع قدرتی باید استفاده کرد؟            101

اعمال قدرت در مورد کارکنان توانمند   105

تواناسازی در برابر قدرت سازمانی      106

اصول توانمندسازی            106

قدرت توانمندسازی             108

روند تکمیل کیفیت 110

ویژگی های سازمان های توانمند و غیرتوانمند    111

شرایط توانمندی     112

چرا مدیران توانمندسازی را اجرا می کنند؟         115

سیر تکاملی سبک مدیریت    120

ارمغان توانمندسازی برای مدیران و کارکنان چیست؟        121

آیا توانمندسازی یک ترفند مدیریتی است؟          123

دلایل عدم حمایت مدیریت، از توانمندسازی        123

توانمندسازی کارکنان چیزی بیش از چرب زبانی است       126

آیا توانمندسازی تلاش خالصانه مدیریت برای مشارکت کارکنان است یا ترفندی است برای استثمار آنان؟        128

چرا توانمندسازی کارکنان با شکست مواجه می شود         129

مدیران و توانمندسازی به همراه سوالاتی برای بحث در ده فصل       132

فصل1: توانمندسازی مدیران 132

فصل2: آنچه مدیران توانمند انجام می دهند         134

فصل3: از مسیر اطلاعات معنی دار دانش بیاموزید           135

فصل4: توانمندسازی رهبری: بدانید چه موقع و چه طور   137

فصل5: چه کسی اینجا کار می کند. از گفتگوی یک جانبه به گفتگوی دو جانبه             139

فصل6: در کار چه می گذرد. فرآیند در مقابل نتایج           141

فصل7: آنچه را به دست می آورید بیشتر کنید     142

فصل8: توانمندسازی کارکنان: قابلیت پاسخگویی سحرآمیز 143

فصل9: سوالات درست بپرسید: از حل مسئله یا عملکرد بالا            145

فصل10: توانمندسازی برای آینده: چالش مدیریت             147

گروه های توانمند به چه مهارت هایی نیازمندند؟ 148

مزایای تشکیل گروه های کاری خودگردان         149

ده گام اساسی در جهت دلبستگی کارکنان            151

کارکنان را توانمند سازید      151

تواناسازی کارکنان، برای پذیرش تغییر             159

چهار عنصر کلیدی در تغییر اثربخش   160

تواناسازی کارکنان باعث افزایش بهره وری می شود         162

توانمندسازی موجب افزایش علاقه مندی شغلی می شود     164

توانمندسازی از طریق کاهش سطوح مدیریت میانی می تواند منجر به کاهش هزینه های بالاسری شود         165

رابطه توانمندسازی و کاهش فشار روانی           166

بهترین زمان برای تواناسازی کارکنان 169

بهترین زمان برای ناتوانی کارکنان      170

نقش آموزش در تواناسازی    171

سطح تواناسازی در سازمان را چگونه اندازه گیری کنیم     172

توانمندسازی و فرهنگ سازمانی         178

تکنولوژی و توانمندسازی     181

انگیزش و تواناسازی کارکنان بخشی از توسعه کارکنان محسوب می شود        182

با داشتن کارکنان توانا و شاد می توان مشتری را راضی نگه داشت   190

در کارکنان توانایی ایجاد کنید تا بتوانند به مشتری بله بگویند           193

توانمندسازی دریچه ای به سوی ارائه خدمات استثنایی و ویژه         196

سازمان های توانمند با خطا و اشتباهات کارکنان چگونه برخورد می کنند؟       202

نگرش سازمان های توانمند به کار و کارکنان      203

یک نمونه توانمندسازی: سیر تکاملی توانمندسازی در صنایع کشور ترکیه       204

توانمندسازی کارکنان اروپایی در محدوده فرهنگی، یافته هایی از صنعت هتلداری          213

مثالی از اجرای توانمندسازی در شرکت هوندا     217

چند توصیه برای اثربخشی توانمندسازی           219

نتیجه گیری          221

منابع      224

 توانمندسازی منابع انسانی


Human Resource Empowerment

 

مهمترین و حیاتی ترین دارایی هر سازمان، نیروی انسانی آن سازمان است. کیفیت و توانمندی نیروی انسانی، مهمترین عامل بقاء و حیات سازمان است. نیروی انسانی توانمند، سازمان توانمند را به وجود می آورد. از نظر « دراکر » رشد اقتصادی مرهون توانمند کردن کارکنان فرهیخته است. سازمان توانمند محیطی است که کارکنان در گروه های مختلف، در انجام فعالیتها با یکدیگر همکاری می کنند. توانمندسازی کارکنان، محوری ترین تلاش مدیران در نوآفرینی، تمرکززدایی و حذف دیوان سالاری در سازمانها می باشد. توانمند کردن افراد موجب می شود تا مدیران و سازمان سریع تر و بدون اتلاف منابع به اهداف خود نائل شوند. توانمندسازی  موجب می شود که کارکنان، سازمان و شغل را از آن خود بدانند و از کار کردن در آن به خود ببالند. بدون توانمندسازی، نه مدیران و نه سازمانها نمی توانند در درازمدت کامیاب باشند. مدیر سازمان، مهمترین عامل در تواناسازی کارکنان می باشد. زیرا مدیر بطور مستقیم و غیرمستقیم، تمام عوامل محیط سازمانی را تحت تاثیر قرار می دهد. مدیر با تفویض اختیار و قدرت بیشتر به کارکنان، دادن استقلال و آزادی عمل به آنان، فراهم نمودن جو مشارکتی، ایجاد فرهنگ کار گروهی و با حذف شرایطی که موجب بی قدرتی کارکنان شده است، بستر لازم را برای توانمندی افراد فراهم می کند.

 

ضرورت و اهمیت توانمندسازی نیروی انسانی

« کانگرو و کانانگو » ( ۱۹۸۸ ) دلایل زیر را برای شدت توجه به توانمندسازی برمی شمرند:

1- مطالعات مهارتهای مدیریت نشان می دهد که توانمندسازی زیردستان بخش مهمی از اثربخشی سازمانی و مدیریتی است.

2- تجزیه و تحلیل قدرت و کنترل در سازمانها حاکی از این است که سهیم کردن کارکنان در قدرت و کنترل، اثربخشی سازمانی را افزایش می دهد.

3- تجربیات تشکیل گروه در سازمان دلالت بر این دارد که راهبردهای توانمندسازی کارکنان نقش مهمی در ایجاد و بقاء گروه دارد.

 

مزایای توانمندسازی نیروی انسانی

« باون و لاولر » ( ۱۹۹۲ ) مزایای توانمندسازی کارکنان در سازمانهای خدماتی را به شرح زیر توصیف می کنند:

1- کارکنان توانمند به نیازهای مشتریان در حین ارائه خدمات پاسخهای سریع و به موقع می دهند.

2- افراد توانا به مشتریان ناراضی در حین عودت خدمات پاسخهای سریع و به موقع می دهند.

3- کارکنان توانمند احساس بهتری نسبت به خود و شخلشان دارند.

4- کارکنان توانا با مشتریان به گرمی و آغوش باز ارتباط برقرار می کنند.

5- کارکنان توتنمند می توانند منبع بزرگی از اندیشه های خدماتی باشند.

 

موانع توانمندسازی نیروی انسانی

1- نگرشهای شخصی مدیران

2- ساختار سازمانی

 

تعاریف توانمندسازی نیروی انسانی

متون نوشتاری سه نوع مفهوم سازی از توانمندسازی نیروی انسانی را نشان می دهد که عبارتند از:

1- توانمندسازی به عنوان تفویض اختیار و قدرت تصمیم گیری به زیردستان مترادف است.

2- توانمندسازی یک عامل انگیزشی است که از طریق احساس خودکارآمدی افراد افزایش می یابد.

3- توانمندسازی نیروی انسانی مفهومی روان شناختی است که به حالات، احساسات و باور افراد به شغل و سازمان مربوط می شود و به عنوان فرایند افزایش انگیزش درونی تعریف شده است که دارای 5 بعد احساس شایستگی ( خودکارآمدی )، احساس خودمختاری ( داشتن حق انتخاب )، احساس موثر بودن ( اثرگذاری ) ، احساس معنی داربودن ( ارزشمندی ) و احساس عتماد ( امنیت ) می باشد. پرورش 5 بعد ذکر شده، نتایج و منافع بسیار زیادی دارد. تحقیقات نشان می دهد که اگر افراد احساس توانمندی کنند، هم مزایای شخصی و هم منافع سازمانی حاصل می شوند. از طرف دیگر، هنگامی که افراد جنبه های مخالف توانمندی را مانند ناتوانی، درماندگی و از خودبیگانگی تجربه کنند، پیامدهای منفی حاصل می شود.

 

برای توانمند کردن کارکنان، مدیران علاوه بر ایجاد محیط کاری جذاب و بانشاط و روشن بودن اهداف می توانند با برگزاری گردهمایی های دوره ای، احساس توانمندی را در میان کارکنان افزایش  دهند. مدیران می توانند با سخنرانیهای پرجاذبه و شاد نگهداشتن جو سازمانی و سرمایه گذاری روی بعضی از اصول از قبیل اهداف و مقاصد روشن، خودمدیریتی، دادن امتیاز و بازخورد، که باعث هیجان می شوند، به توانمند شدن کارکنان کمک کنند. بنابراین می توان گفت توانمند سازی نیروی انسانی تابع سه دسته عوامل مهم می باشد:

1- راهبردها و رفتارهای مدیریتی: فراهم نمودن اطلاعات، تفویض اختیار، دادن استقلال و مدیریت مشارکتی.

2- خودکارآمدی ادراک شده کارکنان: الگوسازی، حمایتهای کلامی و اجتماعی، برانگیختگی هیجانی

3- شرایط و عوامل سازمانی: نظام پاداش دهی، داشتن اهداف روشن، دسترسی کارکنان به منابع و ساختار سازمانی.

 

منبع:

- عبدالهی، بیژن و نوه ابراهیم، عبدالرحیم ( 1385 ). " توانمندسازی کارکنان کلید طلایی مدیریت منابع انسانی ". تهران: ویرایش.